การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ทั่วโลก เป็นสัญญาณเตือนให้มนุษย์เตรียมพบกับการเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ ทั้งในการใช้ชีวิต การทำงาน และการดำเนินธุรกิจที่จะเปลี่ยนรูปแบบไปโดยสิ้นเชิง บททดสอบที่สำคัญต่อจากนี้คือการคิดหาวิธีรับมือกับการเปลี่ยนแปลงนี้และแนวทางในการเดินหน้าต่อไป สำหรับในบทความนี้ผมจะขอพูดถึงบทบาทของ Data และ AI ที่จะเข้ามาส่งเสริมธุรกิจต่าง ๆ มากยิ่งขึ้น ทั้งในช่วงสถานการณ์โควิด-19 และเมื่อสถานการณ์สิ้นสุดลงที่หวังไว้ในอนาคตอันใกล้ เพื่อให้เราได้เข้าใจนำเทคโนโลยีไปปรับใช้ให้ได้ผลลัพธ์ที่เป็นประโยชน์ที่สุด
ถึงแม้ว่าสถานการณ์การระบาดที่เกิดขึ้นได้ส่งผลกระทบต่อธุรกิจและชีวิตของทุกคนในหลาย ๆ ด้าน กลุ่มธุรกิจจำนวนมากต้องปิดตัวลงหรือหยุดดำเนินการชั่วคราว สร้างผลกระทบต่อเนื่องกันเป็นเหมือนห่วงโซ่ ผู้คนถูกกักบริเวณและรณรงค์ด้วยมาตรการเว้นระยะห่างทางสังคม (Social Distancing / Physical Distancing) ทำให้พฤติกรรมของผู้บริโภคเปลี่ยนแปลงไปโดยหันมาใช้งานผ่านระบบออนไลน์มากขึ้น มีการเสพสื่อและกิจกรรมเพื่อความบันเทิงที่บ้าน อย่างการดูหนัง ฟังเพลง หรือแม้แต่การดูดนตรีสดผ่านช่องทางออนไลน์ ที่ผู้บริโภคจะใช้เวลาในโลกออนไลน์ยาวนานขึ้น และถูกเชื่อมถึงกันอย่างไร้รอยต่อ รวมถึงรูปแบบการขายและการให้บริการของธุรกิจจึงต้องเปลี่ยนแปลงตามพฤติกรรมและความต้องการใหม่ ๆ เช่นกัน
ธุรกิจต่าง ๆ ควรรีบปรับตัวรับมือพฤติกรรมปกติในรูปแบบใหม่ (New Normal) โดยการปรับรูปแบบการทำงานหรือบริการให้เป็นรูปแบบดิจิทัลโดยเร็ว เช่น ปรับระบบจัดการหน้าร้านให้รองรับการซื้อขายจัดส่งแบบอัตโนมัติ, เพิ่มช่องทางติดต่อและให้บริการผ่านช่องทางออนไลน์ เว็บไซต์ โมบายแอปพลิเคชัน หรือ โซเชียลมีเดีย, การเพิ่มระบบ Chatbot เพื่อช่วยพูดคุยตอบคำถามกับลูกค้า สร้างความสะดวกรวดเร็วให้กับลูกค้าและลดการทำงานของพนักงาน ควบคู่ไปกับการปรับโครงสร้างพื้นฐาน (infrastructure) ทางด้านไอที ให้มีความพร้อมรองรับการใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
สำหรับธุรกิจที่มีความเตรียมพร้อมและสามารถปรับตัวได้ดีแล้ว นี่คือช่วงเวลาที่ดีสำหรับธุรกิจของคุณ ในการสังเกตุ เรียนรู้ และเก็บข้อมูลจากลูกค้าของคุณ จากข้อมูล insights ทั้งจากกลุ่มลูกค้าเดิมและกลุ่มลูกค้าใหม่ที่เพิ่มขึ้นมาในช่วงนี้ อาจทำให้มองเห็นโอกาสใหม่ หรือสิ่งที่ต้องนำมาปรับปรุงแก้ไขได้อย่างมีประสิทธิผลยิ่งขึ้น นอกจากนี้ในธุรกิจที่มีความพร้อมและต้องทำงานกับรายการหรือข้อมูลซับซ้อนจำนวนมาก อาจเริ่มมองเห็นถึงความสำคัญในการสร้างระบบ AI เพื่อเป็นตัวช่วยให้องค์กรบรรลุเป้าหมายต่าง ๆ ที่แตกต่างกันไป
ด้านแนวโน้มการดูแลป้องกันสุขภาพจะมีเพิ่มมากขึ้น จะมีการสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับสุขภาพและโรคต่าง ๆ ในยุคที่ทุกวัยเข้าถึงโลกดิจิทัลกันได้ด้วยตนเอง รวมถึงการตรวจวินิจฉัยอาการผิดปกติเบื้องต้นผ่านแอปพลิเคชัน ด้วยการทำงานของ Machine Learning และ Deep Learning ที่ได้รับการฝึกฝนจากผู้เชี่ยวชาญจนมีความแม่นยำในการวินิจฉัย จึงเป็นโอกาสของวงการแพทย์ ที่จะติดตามข้อมูลการสืบค้นโรคหรืออาการเจ็บป่วยที่อยู่ในความกังวลของคนไข้ เพื่อนำไปวิเคราะห์วางแผน ต่อยอดด้านการบริการของสถานพยาบาลของตนเองต่อไป
จากความเปลี่ยนแปลงของโลกที่ไม่ทันตั้งตัว ทำให้ภาคธุรกิจได้เรียนรู้ถึงความเปลี่ยนแปลง ที่ต้องมีความตื่นตัว ก้าวตามโลกให้ทัน และต้องรู้จักนำเทคโนโลยีมาปรับใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ดังที่มาของคำว่า Data is the new oil, and AI is the new electricity - ข้อมูลเป็นเหมือนทรัพยากรที่มีคุณค่า และเอไอก็เปรียบเหมือนกระแสไฟฟ้าในโลกใหม่ นั่นเอง